Z okazji przypadającej dziś czterdziestej siódmej rocznicy narodowego powstania tybetańskiego serdecznie pozdrawiam moich rodaków w Tybecie i na wygnaniu oraz naszych przyjaciół z całego świata. Składam również hołd dzielnym Tybetańczykom i Tybetankom, którzy poświęcili życie i którzy nadal cierpią za sprawę narodu tybetańskiego.

W prowincji Sichuan aresztowano ośmiu młodych ludzi; władze podejrzewają, że nawoływali do niszczenia ubrań zrobionych ze skór dzikich zwierząt pod wpływem „czynników zagranicznych”. Zastrzegające anonimowość źródło z Chin właściwych – pod których administracją znajduje się wiele tradycyjnych regionów Tybetu – twierdzi, że Tybetańczycy planowali eskalację kampanii, mającej położyć kres używaniu skór i futer zwierząt zagrożonych wyginięciem po Losarze, przypadającym 28 lutego Nowym Roku kalendarza tybetańskiego: „Aresztowano ośmiu młodych ludzi, którzy stali za wydarzeniami w klasztorze Kirti. Wciąż przetrzymują ich w lokalnym komisariacie; po czterech w celi. Nie są bici ani karani, ale poddaje się ich intensywnym przesłuchaniom”. Wszyscy zaprzeczają, że zorganizowali kampanię ze sprawą „zewnętrznych wpływów”.

I znów wpadłem w tarapaty. Podczas spotkania na Harvardzie – dziesięciu Tybetańczyków, czterech chińskich uczonych i kilka bladych twarzy, zaproszonych przez groźnego tybetańskiego prawnika Lobsanga Sangaja i socjologa Xu Xiaojianga, który przez rok prowadził badania w Lhasie. Kiedy dyskusja nabrała rumieńców, mój niewyparzony język sprawił, że wybitni przedstawiciele diaspory zaczęli publicznie deklarować, że obiją mnie po pysku. Zawsze to jakieś osiągnięcie, gdyż tybetańscy przywódcy z reguły epatują pacyfizmem. Na moje szczęście, byli zbyt uprzejmi, żeby zrealizować swoje zapowiedzi, i wciąż mam całą szczękę. Nie ulega jednak wątpliwości, że posunąłem się za daleko i musiałem salwować się ucieczką.

Stan zdrowia i bezpieczeństwo znanego tybetańskiego nauczyciela oraz inkarnowanego lamy, który od sześciu lat odbywa karę dożywotniego więzienia, budzą poważny niepokój. Trzydziestodziewięcioletni Bangri Camtrul Rinpocze (znany również jako Dzigme Tenzin Njima), założyciel sierocińca i szkoły Gjaco, został skazany w 1999 roku w jednej z najgłośniejszych spraw politycznych ostatniej dekady za „próbę podzielenia państwa”. Podczas odbywania kary był co najmniej raz hospitalizowany; naoczny świadek twierdzi, iż Rinpocze przebywał w izolatce z przywiązanymi do łóżka rękoma i nogami, choć był tak słaby, że nie mógł się poruszać.

Trudne położenie tybetańskich przewodników turystycznych w Tybetańskim Regionie Autonomicznym (TRA) i posunięcia chińskich władz, które kontrolują ich pracę z powodów politycznych, są dobrze udokumentowane. Podobnie przedstawia się sytuacja poza granicami TRA, gdzie w ostatnich latach również rozwija się przemysł turystyczny. Ostra konkurencja między nie-Tybetańczykami a przewodnikami pochodzenia tybetańskiego oraz rozmaite restrykcje spychają Tybetańczyków na margines dynamicznie rozrastającego się sektora.

Działalność urodzonego w 1935 r. Dalajlamy XIV spotyka się z uznaniem niemalże na całym globie ziemskim. Pokojowe nastawienie do otaczającego świata to jedna z fundamentalnych zasad duchowego i świeckiego przywódcy Tybetu.

Z ostatnich danych Urzędu Statystycznego Chin wynika, że po kilku latach szybkiego wzrostu płac uprzywilejowani urzędnicy i pracownicy w Tybetańskim Regionie Autonomicznym (TRA) zajmują drugie miejsce na liście najlepiej opłacanych kadr Chińskiej Republiki Ludowej. Statystyczny wzrost płac bije na głowę krajową średnią i wydaje się nie mieć wiele wspólnego z frazesami o „trudnych warunkach” pracy. W TRA płace rosły od 150 procent średniej krajowej w 1998 roku do 200 procent w 2002 roku, kiedy to były najwyższe w całej ChRL. Ogólnie rzecz biorąc, rząd ogranicza zatrudnienie w sektorze państwowym; dotyczy to zwłaszcza Tybetańczyków – nawet w przypadku wzrostu liczby etatów. W rezultacie w tym okresie nieproporcjonalne korzyści z gwałtownego podnoszenia płac odnosili przede wszystkim nie-Tybetańczycy.

Ostatnie oficjalne statystyki, które opublikowano w Roczniku Tybetańskim 2004, ujawniają dramatyczne zmiany w strukturze etnicznej sektora publicznego Tybetańskiego Regionu Autonomicznego (TRA). Rząd ChRL publicznie głosi, że Tybetańczycy stanowią większość pracowników państwowych, a nawet kadr rządowych, i że rozbudowa administracji oraz wzrost płac przyczyniły się do wyłonienia tybetańskiej „klasy średniej”. Nawet jeśli było to prawdą w początkowej fazie programu „Rozwijania Ziem Zachodnich”, w ostatnim czasie sytuacja uległa odwróceniu. Od 2000 roku liczba oraz odsetek Tybetańczyków w sektorze państwowym (tj. pracowników zakładów należących do państwa) gwałtownie spadają. W 2003 roku odsetek tybetańskich kadr w administracji spadł – z 71,6 proc. w roku 2000 – poniżej 50 procent (49,7). Mimo potężnych nakładów Pekinu na administrację rządową i rozbudowę, obowiązująca w ostatnich latach polityka dyskryminuje Tybetańczyków w sektorze państwowym.