Od jakiegoś czasu jesteśmy świadkami częstych oskarżeń o antyrosyjskość, padających z Moskwy pod adresem państw byłego bloku wschodniego. Nie jest to może kłamstwo, gdyż mniej lub bardziej uzasadnione przypadki tzw. rusofobii rzeczywiście występują, jednakże słowa Rosjan są zdecydowanie przesadzone, Uderza wręcz, iż w prasie rosyjskiej dość regularnie pojawia się teza, jakoby historia Polski, Gruzji, Ukrainy czy republik nadbałtyckich była świadomie fałszowana. Jaka jest tego przyczyna?

Po przemianach w Europie Środkowej na początku lat 90-tych była przestrzeń Związku Radzieckiego, a w tym przede wszystkim Rosja, pogrążyła się w politycznym i gospodarczym chaosie. Rosyjska polityka zagraniczna, niekonsekwentna i niespójna za rządów Borysa Jelcyna, stał się utrapieniem dla jego następcy Władimira Putina. Nowy rosyjski prezydent musiał utrwalić na Zachodzie wizerunek pragmatycznego, konsekwentnego przywódcy, gwarantującego stabilność kraju i reprezentującego swoją ojczyznę na arenie międzynarodowej w ramach ogólnie przyjętych norm światowego współistnienia.

W poniedziałek do Kijowa przybyli amerykańscy senatorowie, republikanin Richard Lugar i demokrata Barack Obama, którzy spotkali się z najwyższymi przedstawicielami tutejszych władz. Ostatni raz pan Lugar przebywał z wizytą na Ukrainie podczas pamiętnych, wręcz historycznych zimowych wyborów prezydenckich. Był wtedy osobistym przedstawicielem prezydenta George’a Busha.

Artykuł niniejszy jest zapisem dezyderatu wygłoszonego przez profesora Delaine'a Swensona w bloku tematycznym "Demokracja w działaniu" w ramach Studenckiego Forum Dyskusyjnego "Społeczeństwo Obywatelskie - szansa czy fikcja?". Profesor Swenson rozpoczął wystąpienie od, jak sam stwierdził, dość banalnego stwierdzenia, że demokracja w Stanach Zjednoczonych jest problemem bardzo złożonym. Na wstępie dokonał krótkiej charakterystyki najważniejszych kwestii z nią związanych.

Jak pokazał trzeci tydzień lutego, ONZ dysponuje już niezbitymi dowodami na akty potwornego ludobójstwa, do jakich wciąż dochodzi w sudańskim regionie Darfur. Najwyżsi urzędnicy sugerują, by przekazać sprawę do Międzynarodowego Trybunału Karnego, władnego sądzić nawet urzędujące głowy państwa. Ale czy w Radzie Bezpieczeństwa nie zabraknie woli politycznej? Czy dysponujące prawem weta Chiny i Rosja zdecydują się porzucić swoich coraz bardziej kłopotliwych sojuszników z Chartumu?

Zabicie Asłana Maschadowa, ostatniego prezydenta wolnej Czeczenii lub, jak wolą prokremlowskie media, międzynarodowego terrorysty i bandyty rzuci się zapewne cieniem na sytuację na Kaukazie, a i zapewne w całej Rosji. Bo też nie może być inaczej. Dla tych Czeczeńów, jak pozostający na emigracji Ahmed Zakajew, którzy będąc niepoprawnymi optymistami, wierzyli jeszcze w jakąś możliwość porozumienia z rządem Putina, jest to cios, po jakim jakiejkolwiek wątpliwości co do polityki rosyjskiej mieć nie można.

W pierwszym tygodniu lutego Kofi Annan oficjalnie przyznał, że płynące głównie z Waszyngtonu oskarżenia o nieprawidłowości w zarządzaniu programem "Ropa za żywność" nie są bezpodstawne. Trwają już postępowania dyscyplinarne w tej sprawie. Kadry ONZ postanowił zasilić były prezydent USA Bill Clinton, który zajmie się pomocą ofiarom tsunami. A w Hadze na 8 lat więzienia skazano serbskiego generała odpowiedzialnego za zniszczenie w 1991 chorwackiego Dubrownika.

Drugie kadencje amerykańskich prezydentów są przez nich zazwyczaj traktowane jako ostatnia szansa na zapisanie się złotymi zgłoskami w podręcznikach historii. Głównym celem prezydenta George'a Walkera Busha było i jest rozbicie tzw. osi zła. Atak na Irak, jako najsłabsze ogniwo osi, miał być testem sprawdzającym, na ile skuteczne jest zastosowanie siły zbrojnej. Można dyskutować, czy test się powiódł, czy też nie; w każdym razie Irak jako "państwo zbójnicze" przeszedł do annałów historii. Na celowniku pozostały dwa kraje - Iran i Korea Północna. O ile KRLD Bush się boi, bowiem nie wiadomo, jaki jest faktyczny potencjał militarny tyranii Kima, o tyle amerykańscy neokonserwatyści powoli zaczynają przebąkiwać o ataku na Iran, co może być początkiem ofensywy ideologicznej, poprzedzającej atak militarny. Czy faktycznie byłoby to rozwiązanie optymalne?

Obecna struktura narodowa i nacjonalizm rozkwitają w Rosji głównie z powodu polityki poprzedniego reżimu. Była ona w gruncie rzeczy antynacjonalistyczna, ale na pewno nie była antynarodową. Postępując w ten sposób zostało mimowolnie stworzone pole polityczne sprzyjające nacjonalizmowi.

W przemówieniu inaugurującym swoją drugą kadencję w Białym Domu, George W. Bush dokonał poważnej modyfikacji swojej doktryny. Mimo że zabrakło w nim szczegółów, można domniemywać, że na skutek m.in. doświadczeń irackich Ameryka postanowiła złagodzić swój kurs w globalnej polityce.