Przed rokiem, w wyniku pomarańczowej rewolucji, Ukraina rozluźniła więzy dzielące ją z Rosją. Podziały polityczne na linii Kijów-Moskwa zostaną niedługo przypieczętowane powstaniem nowej granicy. Tym razem w sensie fizycznym. Ukraina przystąpiła już do związanych z tym prac budowlanych.

Pobicia polskich obywateli, gazociąg pod dnem Bałtyku..., a teraz kolejne napięcie w stosunkach polsko-rosyjskich. Tym razem za pretekst posłużyło mięso. Oczekiwanego ocieplenia nie przyniosło powołanie na ministra spraw zagranicznych Polski byłego ambasadora w Moskwie Stefana Mellera. Łamiąc porozumienie z Unią Europejską Rosja mści się za pomarańczową rewolucję i niepożądane wypowiedzi prezydenta-elekta Lecha Kaczyńskiego. Podobnie postępuje z innymi państwami regionu.

Gruzja jest jedynym krajem położonym geograficznie w Azji, który złożył wniosek o członkostwo w NATO. Tbilisi było też pierwszą stolicą w świecie postradzieckim, gdzie doszło doszło do pokojowej rewolucji zakończonej zmianą ekipy rządzącej. Ale jak Gruzja postrzegana jest przez Zachód? Rozmawialiśmy o tym z profesorem Neilem MacFarlanem, szefem Departamentu Polityki i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Oksfordzkiego, który odwiedził niedawno Gruzję.

Gruzja jest krajem o niezwykle złożonej sytuacji wewnętrznej. Rządzące nią obecnie siły zdobyły władzę w wyniku tzw. rewolucji róż z roku 2003, która mimo gremialnego poparcia ludności, z punktu widzenia prawa była zamachem stanu. Abchazja i Osetia Południowa starają się uniezależnić od władz w Tblisi, a otwarte poparcie okazuje im Moskwa. Po wczorajszej, historycznej części rozważań o suwereności Gruzji, dziś analizujemy aktualną sytuację w tym państwie.

Patriarchat moskiewski wciąż oskarża Kościół katolicki o prozelityzm i surowo potępia taką praktykę. Tymczasem w Abchazji i Osetii Południowej, sama Cerkiew wkracza na terytorium kanoniczne autokefalicznego Kościoła gruzińskiego, wspierając jednocześnie separatystyczne dążenia tych zbuntowanych republik.

Przez dwa ostatnie miesiące 2004 roku byliśmy świadkami doniosłych wydarzeń, jakie miały miejsce na Ukrainie. Trudno w dniu dzisiejszym przewidzieć wszystkie skutki tzw. „pomarańczowej rewolucji”, która rozpoczęła się 22 listopada, po zarzutach sztabu wyborczego Wikotora Juszczenki o sfałszowanie wyników drugiej tury wyborów prezydenckich. Dzięki niej jednak kryzys polityczny nabrał rozgłosu poza granicami Ukrainy i zyskał międzynarodową rangę.

Od kilku dni litewskie media i społeczeństwo żyją katastrofą rosyjskiego myśliwca SU-27, który rozbił się 15 września w okolicy Kowna. Spekulacje dotyczące tego zdarzenia nie ustają, mówi się nawet o początku poważnego dyplomatycznego skandalu między Litwą a Rosją.

Priorytety polskiej polityki zagranicznej to sojusz z USA i wsparcie dla przemian na Ukrainie. O konieczności poprawy stosunków z Rosją i wielkimi krajami Europy wspominali tylko nieliczni. No to teraz mamy za swoje.

Od jakiegoś czasu jesteśmy świadkami częstych oskarżeń o antyrosyjskość, padających z Moskwy pod adresem państw byłego bloku wschodniego. Nie jest to może kłamstwo, gdyż mniej lub bardziej uzasadnione przypadki tzw. rusofobii rzeczywiście występują, jednakże słowa Rosjan są zdecydowanie przesadzone, Uderza wręcz, iż w prasie rosyjskiej dość regularnie pojawia się teza, jakoby historia Polski, Gruzji, Ukrainy czy republik nadbałtyckich była świadomie fałszowana. Jaka jest tego przyczyna?

Po przemianach w Europie Środkowej na początku lat 90-tych była przestrzeń Związku Radzieckiego, a w tym przede wszystkim Rosja, pogrążyła się w politycznym i gospodarczym chaosie. Rosyjska polityka zagraniczna, niekonsekwentna i niespójna za rządów Borysa Jelcyna, stał się utrapieniem dla jego następcy Władimira Putina. Nowy rosyjski prezydent musiał utrwalić na Zachodzie wizerunek pragmatycznego, konsekwentnego przywódcy, gwarantującego stabilność kraju i reprezentującego swoją ojczyznę na arenie międzynarodowej w ramach ogólnie przyjętych norm światowego współistnienia.