Aby zapisać się na listę naszego newslettera, prosimy podać swój adres email:

 

Wyszukiwarka e-Polityki :

 

Strona Główna  |  Praca  |  Reklama  |  Kontakt

 

   e-Polityka.pl / Aktualności / UTK – regulator rynku czy administrator?               

dodaj do ulubionych | ustaw jako startową |  zarejestruj się  

  ..:: Polityka

  ..:: Inne

  ..:: Sonda

Czy jesteś zadowolony z rządów PO-PSL?


Tak

Średnio

Nie


  + wyniki

 

P - A - R - T - N - E - R - Z - Y

 



 
..:: Podobne Tematy
06-06-2010

 

05-09-2009

 

02-10-2008

  Ulepszony plan ratowania gospodarki

09-10-2007

 

22-04-2007

  Traktat gospodarczy UE-USA

22-02-2007

  PSL o ustawie o swobodzie gospodarczej

22-02-2007

 

+ zobacz więcej

UTK – regulator rynku czy administrator? 

02-11-2006

  Autor: Janusz Piechociński
Przez kilka ostatnich tygodni w środowisku kolejowych przewoźników trwała intensywna dyskusja o nowym cenniku i regulaminie dostępu do infrastruktury kolejowej. Z inicjatywy RBF odbyło się kilka spotkań w tej sprawie, powołano zespół ekspertów, doproszono do współpracy wielu prawników specjalizujących się w ustawodawstwie transportowym.

 

 

W stosunku do PKP PLK i Urzędu Transportu Kolejowego skierowano uwagi wypracowane w środowisku. Mimo wielu krytycznych ekspertyz i opinii dniu 12 października UTK zatwierdził proponowany przez PLK regulamin. Działając w imieniu przewoźników Związek Pracodawców Forum Kolejowe – Railway Business Forum na podstawie art.50 par.1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zaskarżyło decyzję UTK. W oparciu o wiele ekspertyz prawnych i opinii ekspertów gospodarczych zarzucono decyzji Prezesa Urzędu Transportu naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 32 ust. 2, art. 33 ust. 9 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. nr 86, poz. 789 ze zm.) oraz § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Transportu z dnia 30 maja 2006 r. w sprawie warunków dostępu i korzystania z infrastruktury kolejowej (Dz. U. z 2006 r. Nr 107, poz. 737, dalej jako rozporządzenie), poprzez zatwierdzenie stawek jednostkowych opłat podstawowych i opłat dodatkowych za dostęp do infrastruktury kolejowej, zarządzanej przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. w Warszawie, dla rocznego rozkładu jazdy pociągów 2006/2007 oraz regulaminu udostępniania linii kolejowych .Zatwierdzenie mimo naruszenia terminów przewidzianych w powyższych przepisach dla opracowania projektu nowych jednostkowych stawek opłaty podstawowej oraz opłat dodatkowych przez Prezesa UTK propozycji PKP PLK jest zdaniem zespołu ekspertów nie tylko złamaniem ustawowych zasad, ale też w istotny sposób stoi w sprzeczności z rolą regulatora rynku kolejowego, który powinien w swoich decyzjach uwzględniać na równi interes prawny i gospodarczy nie tylko zarządcy infrastruktury, ale też i przewoźników kolejowych.

Przedstawiając szczegółowe uzasadnienie postawionych zarzutów trzeba przede wszystkim wskazać na naruszenie podstawowych zasad formalnych warunkujących prawidłowy przebieg procesu zatwierdzania stawek opłat przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego oraz ogłaszania regulaminu przez zarządcę. Naruszenie art. 32 ust. 2 i art. 33 ust. 9 ustawy o transporcie kolejowym, zgodnie, z którymi stawki jednostkowe opłaty podstawowej oraz regulamin ogłasza się w sposób zwyczajowo przyjęty nie później niż na 4 miesiące przed upływem terminu składania wniosków o przydział tras pociągów oraz § 15 ust. 1 rozporządzenia, zgodnie, z którym zarządca powinien, najpóźniej w terminie 11 miesięcy przed dniem wejścia w życie nowego rozkładu jazdy pociągów, opracować projekt nowych jednostkowych stawek opłaty podstawowej oraz opłat dodatkowych, w celu przedłożenia Prezesowi UTK wraz z kalkulacją ich wysokości do zatwierdzenia, stanowi naruszenie podstawowych praw przewoźników kolejowych, w szczególności prawa do racjonalnego prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Przewoźnicy kolejowi nie byli w stanie w sposób racjonalny zaplanować swojej działalności i podjąć rzetelnej współpracy ze swoimi kontrahentami. Ponadto nowe zasady dostępu do infrastruktury istotnie zmieniają reguły dotychczas obowiązujące i żaden racjonalnie działający na rynku podmiot nie jest zdolny w tak krótkim okresie dostosować do nich swojej polityki handlowej. Wiąże się to z poniesieniem przez przewoźników kolejowych trudnych do oszacowania strat.

Podkreślić należy, że przekazanie cennika do zatwierdzenia przez Prezesa UTK dopiero 12 września 2006 r. oznacza zatem, że nie zostały dopełnione wymagania wyrażone w powyższych aktach prawnych. Trzeba też zaznaczyć, że na etapie składania przez przewoźników zamówień na rozkład jazdy 2006/2007, przewoźnicy nie znali warunków, na jakich ma być prowadzony proces udostępniania w trakcie trwania rozkładu jazdy 2006/2007. Cennik, który nie spełnia warunku co do terminu publikacji, a który jednocześnie radykalnie zmienia zasady kształtowania stawek i opłat, stawia jedną ze stron umowy o udostępnienie (przewoźnika) w sytuacji niekorzystnej. Warunki w tym zakresie pogorszyła również m.in. późna publikacja rozporządzenia Ministra Transportu z dnia 30 maja 2006 r. i brak w tej regulacji przepisów przejściowych. Przewoźnicy kolejowi mieli prawo oczekiwać, że nie dojdzie do „zmiany warunków” w trakcie prowadzonego już procesu (trwa on od momentu rozpoczęcia składania zamówień na rozkłady jazdy). Jeżeli nawet do takiej zmiany dochodzi, to konieczne jest wprowadzenie szczególnych rozstrzygnięć umożliwiających dostosowanie się do nowych warunków wszystkim uczestnikom procesu udostępniania, a nie wyłącznie jednemu, tj. zarządcy.

Zgodnie z art.33 ustawy z dnia 28 marca 2003 roku o transporcie kolejowym Zarządca infrastruktury określa wysokość opłat za korzystanie przez przewoźników kolejowych z infrastruktury kolejowej. Opłata za korzystanie z infrastruktury kolejowej składa się ze stawek opłaty podstawowej oraz opłaty dodatkowej. Zgodnie z par. 15 Rozporządzenia Ministra Transportu z dnia 30 maja 2006 Zarządca powinien, najpóźniej w terminie 11 miesięcy przed dniem wejścia w życie nowego rozkładu jazdy pociągów, opracować projekt nowych jednostkowych stawek opłaty podstawowej oraz opłat dodatkowych, w celu przedłożenia Prezesowi UTK wraz z kalkulacją ich wysokości do zatwierdzenia.

Po zatwierdzeniu przez Prezesa UTK stawki podlegają ogłoszeniu, zgodnie z art. 32 ust. 2 w związku z art. 33. ust. 9, najpóźniej w terminie 4 miesięcy przed upływem terminu do składania wniosku o przydział tras pociągów.

Zgodnie zaś z art.30 ust. 1 wniosek o przydzielenie tras pociągów powinien być złożony co najmniej na 6 miesięcy przed dniem wejścia w życie rozkładu jazdy pociągów. W efekcie ogłoszenie stawek jednostkowych opłaty podstawowej powinno nastąpić najpóźniej na 10 miesięcy przed wejściem w życie nowego rozkładu jazdy pociągów. Przepisy Rozporządzenia weszły w życie w dniu 11 lipca, 2006 czyli w 14 dni po ogłoszeniu. Dotychczas obowiązujące rozporządzenie z dnia 7 kwietnia 2004 przewidywało w par. 15 termin siedmiomiesięczny.

Do czasu wejścia w życie nowego Rozporządzenia istniała niezgodność terminów wynikających ze znowelizowanej ustawy oraz z Rozporządzenia z dnia 7 kwietnia 2004. Z jednej bowiem strony Ustawa wymagała ogłoszenia nowych stawek na 10 miesięcy przed wejściem w życie nowego rozkładu jazdy pociągów, z drugiej zaś, Zarządcy mogli złożyć projekt stawek do zatwierdzenia Prezesowi UTK nawet dopiero na 7 miesięcy przed wejściem w życie nowego rozkładu jazdy pociągów.

Przepisy rangi ustawowej mają pierwszeństwo przed przepisami niższego rządu i w tej sytuacji Zarządca powinien zrobić wszystko aby nie naruszyć przepisów Ustawy. Uznać jednak należy, iż sam termin wejścia w życie ustawy,14 dni od ogłoszenia, które nastąpiło 25 stycznia 2006 – uniemożliwiał dochowanie terminów ustawowych. Zgodnie bowiem z Ustawą Zarządca powinien ogłosić nowe stawki już 10 lutego 2006, jeżeli miałyby obowiązywać wraz z nowym rozkładem jazdy pociągów od 10 grudnia 2006.

 Skoro jednak Ustawa zaczęła obowiązywać 8 lutego 2006, zastosowanie terminów ustawowych było praktycznie niemożliwe, lecz nie usprawiedliwiało naruszenia przepisów ustawowych. W tych okolicznościach nie można po prostu wprowadzić nowych stawek opłat w dniu 10 grudnia 2006. Zarządca nie był w stanie sporządzić projektu stawek tak, aby zachowując terminy ustawowe doprowadzić do jego wejścia w życie w dniu 10 grudnia 2006. Dodatkowo wskazać należy, iż zarówno Ustawa jak i Rozporządzenie posługują się zwrotami typu „najpóźniej” czy „co najmniej”, nie można, więc odmówić Zarządcy prawa do wykonania swoich zobowiązań wcześniej. Co więcej, Zarządca powinien wykonać swoje zobowiązania wcześniej, biorąc pod uwagę możliwość stwierdzenia uchybień lub nieprawidłowości, wymagających korekty, zwłaszcza w przypadku projektu stawek składanego Prezesowi UTK. Zarządca musi liczyć się z możliwością odmowy zatwierdzenia projektu i koniecznością dokonania stosownych zmian w projekcie. W związku z tym, Zarządca powinien tak wykonywać obowiązki związane z projektem stawek za korzystanie z infrastruktury kolejowej, aby w ostatecznym rozrachunku nie przekroczyć terminów zastrzeżonych w Ustawie. Zgodnie z informacjami uzyskanymi przez Forum Kolejowe RBF PKP PLK złożyła projekt stawek niemalże dokładnie na 7 miesięcy przed początkiem obowiązywania nowego rozkładu jazdy pociągów. PKP PLK dochowała, więc terminów z rozporządzenia, jednak co bardziej istotne, naruszyła przepisy Ustawy. Naruszenie przepisów ustawy wynika faktu, iż PKP PLK złożyła projekt z zamiarem wprowadzenia go w życie w dniu 10 grudnia 2006, co jest w tej sytuacji niezgodne z prawem. Przepisy Ustawy bowiem, stosuje się nie tylko do Zarządcy, ale i Przewoźnika. Zgodnie z Ustawą Przewoźnik ma prawo znać wysokość stawek opłat najpóźniej na 4 miesiące przed ostatecznym terminem składania wniosków o przyznanie tras pociągów. Wejście w życie Ustawy w sposób uniemożliwiający ogłoszenie nowych stawek w takim czasie, aby mogły być wprowadzone wraz z nowym rozkładem jazdy w dniu 10 grudnia 2006, nie może być obchodzone przez Zarządcę ze szkodą dla Przewoźnika. Zarządca nie może ignorować przepisów Ustawy tylko, dlatego, że ich stosowanie godzi w jego interesy. Interes Przewoźnika jest równie ważny i w takim samym stopniu zasługuje na ochronę. Ustawa wprowadza wyraźne i przejrzyste zasady wprowadzania w życie nowych stawek opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej i jako przepis wyższej rangi w stosunku do Rozporządzenia ma zarówno dla Zarządcy, jak i Przewoźnika podstawowe znaczenie.

Nowy rozkład jazdy ma obowiązywać od północy w drugą sobotę grudnia, czyli w tym roku przypada to 10 grudnia, zgodnie z art. 30 ust. 5a Ustawy. W związku z tym termin na złożenie Prezesowi UTK projektu stawek opłat w ramach nowego rozkładu jazdy pociągów mijał 10 stycznia 2006, a jedynie pod rządami Rozporządzenia z dnia 7 kwietnia 2004 termin ten mógł wypadać w dniu 10 maja 2006. PKP PLK złożyła projekt w pierwszych dniach maja, lecz w ustawowym terminie 30 dni Prezes UTK odmówił zatwierdzenia projektu zarzucając mu nieprawidłowości.

Żaden z przytoczonych wyżej aktów prawnych nie opisuje konsekwencji odmowy zatwierdzenia przez Prezesa UTK przedstawionego mu projektu stawek. Ze swej istoty projekt podlegać ma dalszym przekształceniom, więc nieprawidłowości wskazane przez Prezesa UTK winy zostać usunięte w ramach przedstawionego projektu. Nie ma jednakże żadnego przepisu prawnego, który dopuszczałby ogłoszenie stawek w późniejszym terminie, na przykład z powodu odmowy zatwierdzenia. Wobec tego uznać należy, iż prace nad dostosowaniem projektu winny zakończyć się w terminie umożliwiającym ogłoszenie stawek w ustawowym terminie na 10 miesięcy przed wejściem w życie nowego rozkładu jazdy pociągów.

Wobec powyższego wskazać należy, iż nawet gdyby Prezes UTK zatwierdził projekt stawek złożony przez PKP PLK to i tak, nie mógłby on wejść w życie w dniu 10 grudnia 2006, bo nie zostały spełnione wymogi ustawowe, nakazujące ogłoszenie stawek na 10 miesięcy przed dniem ich wprowadzenia. Skutkiem tego projekt stawek złożonych przez PKP PLK od początku winien być traktowany jako projekt stawek dotyczących rozkładu jazdy mającego obowiązywać od dnia 10 grudnia 2007.

Tymczasem, w „Informacji o zatwierdzeniu stawek za dostęp do infrastruktury kolejowej zarządzanej przez PKP PLK” Prezes UTK stwierdza, iż przeprowadzone przez UTK postępowanie sprawdzające nie ujawniło niezgodności przedłożonych przez PKP PLK w/w stawek dostępu do infrastruktury kolejowej z obowiązującymi przepisami prawa. Stwierdzono, że stawki te zostały ustalone zgodnie z zasadami określonymi w Ustawie o transporcie kolejowym z dnia 28 marca 2003 i Rozporządzeniu Ministra Transportu z dnia 30 maja 2006 w sprawie warunków dostępu i korzystania z infrastruktury kolejowej.

Janusz Piechociński
Zespół Doradców Gospodarczych TOR
Janusz.Piechocinski@tor.net.pl

 

  drukuj   prześlij na email

  powrót   w górę

Tego artykułu jeszcze nie skomentowano

Copyright by (C) 2007 by e-Polityka.pl - Biznes - Firma - Polityka. Wszelkie Prawa Zastrzeżone.

Kontakt  |  Reklama  |  Mapa Serwisu  |  Polityka Prywatności  |  O nas


e-Polityka.pl