Aby zapisać się na listę naszego newslettera, prosimy podać swój adres email:

 

Wyszukiwarka e-Polityki :

 

Strona Główna  |  Praca  |  Reklama  |  Kontakt

 

   e-Polityka.pl / Artykuły - Świat / Świat 2003: Azja i Pacyfik               

dodaj do ulubionych | ustaw jako startową |  zarejestruj się  

  ..:: Polityka

  ..:: Inne

  ..:: Sonda

Czy jesteś zadowolony z rządów PO-PSL?


Tak

Średnio

Nie


  + wyniki

 

P - A - R - T - N - E - R - Z - Y

 



 
..:: Podobne Tematy
25-04-2010

 

07-12-2008

 

28-05-2008

 

30-01-2008

 

08-11-2007

 

07-09-2007

  Rosja - Indonezja - kontrakt zbrojeniowy podpisany

09-10-2006

 

+ zobacz więcej

Świat 2003: Azja i Pacyfik 

24-12-2003

  Autor: Michał Potocki

Azja to wielki kontynent o ogromnym potencjale, chyba jeszcze nie do końca docenionym w stolicach światowych mocarstw. Niesłusznie - bowiem w XXI w. wiele azjatyckich miast stołecznych będzie siedzibami przywódców krajów określanych mianem nie tylko regionalnych potęg. Ten region to m.in. dynamicznie rozwijające się (mimo przejściowych kryzysów) azjatyckie Tygrysy, to także ponadmiliardowe Indie i Chiny, wiele nierozwiązanych problemów i potencjalnych zagrożeń...

 

 

STYCZEŃ: TRUDNE DECYZJE - KTO MA ZOSTAĆ PREZYDENTEM, GDZIE WYSŁAĆ ARMIĘ
Rok rozpoczął się poważnym zgrzytem dyplomatycznym między Bangkokiem a Phnom Penh. Jedna z tajskich aktorek stwierdziła bowiem w telewizji, iż święta dla Khmerów świątynia Angkor Wat została jej ojczyźnie skradziona przez sąsiada. W odpowiedzi wściekły tłum zaatakował ambasadę Tajlandii w Phnom Penh, a przeszło 500 Tajów musiano ewakuować przy wsparciu lotnictwa wojskowego. Oddziały zagranicę wysłała także Australia (tym razem chodziło jednak o wojnę z Irakiem). Wywołało to oczywiście masowe protesty pacyfistów. Stolica była zresztą zagrożona nie tylko przez demonstracje - ale także przez gigantyczny pożar buszu, który strawił przeszło 500 budynków w Nowej Południowej Walii, Victorii i Tasmanii. Niezależny kazachski dziennikarz Siergiej Duwanow został skazany na 3,5 roku więzienia za gwałt na nieletniej. Organizacje praw człowieka sądzą, iż jest to element kampanii zamykania ust mediom krytykującym prezydenta Nursułtana Nazarbajewa. Korea Północna wycofała się z Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej. Do Phenianu szybko wysłano delegacje z Pekinu i Waszyngtonu, aby przekonać Kim Jong-ila do zmiany zdania - bezskutecznie. Jest to już kolejny tego typu krok komunistycznego reżimu - w 2002 r. wydalono z kraju inspektorów nadzorujących wykorzystanie reaktora w Yongbyon. Poważny kryzys polityczny stał się faktem w Nauru - po szamotaninie w miejscowym parlamencie nowym prezydentem kraju został pięciokrotnie sprawujący wcześniej tę funkcję Bernard Dowiyogo. Ustępujący prezydent Rene Harris nie zaakceptował tego faktu, zaś nauryjscy deputowani nie potrafili się zdecydować, kogo poprzeć. Po krótkotrwałym ponownym ogłoszeniu Harrisa szefem państwa, ostatecznie powrócono do kandydatury Dowiyogo. Jak się okaże w marcu - nie był to zbyt szczęśliwy wybór. W Nepalu zadeklarowano zawieszenie broni między rządem a maoistowskimi rebeliantami.

LUTY: OFICJALNE I PÓŁOFICJALNE WYROKI ŚMIERCI
Ostateczna faza „przeobrażeń demokratycznych” w Pakistanie. Wybory do Senatu wygrała powiązana z prezydentem Pervezem Musharrafem Pakistańska Partia Ludowa, uzyskując przeszło połowę miejsc w izbie wyższej miejscowego parlamentu. Oczy świata zwrócone były także na inny Senat - w Canberrze. Po raz pierwszy w historii australijscy senatorowie przyjęli uchwałę o utracie zaufania wobec urzędującego premiera. Spór dotyczył poparcia, jakiego John Howard udzielił USA w wojnie z Irakiem. Tego typu uchwała nie wywołała żadnych skutków prawnych. Referendum w Kirgizji zaaprobowało zmiany w konstytucji kraju. Prezydent Askar Akajew przedstawił je jako scedowanie części jego uprawnień na parlament, jednak analitycy widzą to jako próbę ugruntowania władzy, tym bardziej, że stwierdzono liczne nieprawidłowości. Islamski Front Wyzwolenia Moro (MILF) zerwał obowiązujące od dwóch lat zawieszenie broni. Oskarżani o powiązania z al-Qa’idą rebelianci dążą do oderwania zamieszkałej w większości przez muzułmanów południowej części Filipin i zaprowadzenia tam prawa szarii. Islamscy powstańcy zostali za to osądzeni w Tadżykistanie - jedenastu z nich skazano na śmierć, kilkudziesięciu innych na wieloletnie więzienie za morderstwa i porwania dokonywane w czasie wojny domowej w tym kraju w latach 90. Kontrowersyjnie poczynał sobie również rząd Tajlandii. W gigantycznej kampanii antynarkotykowej zabito w ciągu dwóch miesięcy przeszło 2.000 podejrzanych. Władze oskarżają o te zabójstwa gangi narkotykowe, jednak organizacje broniące praw człowieka nie bardzo wierzą w te zapewnienia.

MARZEC: ZMIANY PREZYDENTÓW I POCZĄTEK EPIDEMII
Wybory prezydenckie w Armenii wygrał urzędujący szef państwa Robert Koczarjan. Jedyną niespodzianką była konieczność przeprowadzenia drugiej tury wyborów - w pierwszej odsłonie Koczarjanowi zabrakło 1,7% głosów do przekroczenia magicznej granicy połowy wszystkich głosów. Autorem przykrej dla prezydenta niespodzianki był - co jeszcze bardziej zaskakujące - Stepan Demirczjan - przedstawiciel małej, pozaparlamentarnej, lewackiej partyjki. Prezydent Kiribati Teburoro Tiito został usunięty z urzędu przez parlament na jeden dzień przed rozpoczęciem swojej trzeciej z rzędu kadencji. Nowe wybory powszechne rozpisano na lipiec. Zmiany na stanowisku prezydenta także w Chinach - Narodowy Kongres Ludowy wybrał na to zaszczytne stanowisko Hu Jintao, który zastąpił Jiang Zemina (10 lat na stanowisku szefa ChRL). Wcześniej Hu zmienił Jianga także na stanowisku przewodniczącego Komunistycznej Partii Chin. Ustępujący prezydent spędzi emeryturę na wpływowym, choć drugorzędnym urzędzie szefa Centralnej Komisji Wojskowej. Doniosłe zmiany przyćmił nieco wybuch epidemii SARS, która w najbliższych miesiącach miała sparaliżować życie społeczne w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Pomyślnie układają się stosunki Timoru Wschodniego ze swym potężnym sąsiadem. Tym bardziej, że sąd w Dżakarcie skazał na 5 lat więzienia byłego dowódcę wojsk indonezyjskich w Timorze generała brygady Noera Muisa. Gen. Muis nie reagował na proindonezyjskie bojówki, działające w tej dawnej portugalskiej kolonii, nie chcące dopuścić do referendum w sprawie niepodległości w 1999 r. Nauru tuż po kryzysie politycznym musiało zmierzyć się z kolejnym poważnym wyzwaniem - prezydent Dowiyogo zgodził się na amerykańskie żądania zwiększenia kontroli nad nauryjskim sektorem bankowym, oskarżanym o pranie brudnych pieniędzy. W trakcie wizyty w USA Dowiyogo zmarł na atak serca, co wywoła wkrótce kolejny ostry konflikt na wyspie.

KWIECIEŃ: COŚ SIĘ KOŃCZY, COŚ ZACZYNA
Do pierwszego od października oficjalnego spotkania delegacji północnokoreańskiej z delegacjami Chin i USA doszło w Pekinie. Rozmowy nie przyniosły spektakularnych rezultatów, jednak pierwsze lody zostały przełamane. Rokowania zostały za to zerwane w Sri Lance. Tamilskie Tygrysy ogłosiły wycofanie się z negocjacji z uwagi na marginalizowanie tej organizacji w procesie pokojowym. Premier Singapuru Goh Chok Tong ogłosił epidemię SARS (która do tej pory pochłonęła tam 14 ofiar) największym kryzysem w historii kraju. Prezydent Rosji Władimir Putin w czasie wizyty w Tadżykistanie przedstawił plany zwiększenia wojskowej obecności w regionie. Dożywotni prezydent Turkmenii Saparmurad Türkmenbaşa Niyazov podpisał z rosyjskim Gazpromem umowę, w myśl której ten ostatni ma kupować 60 mld m3 gazu rocznie, poczynając od 2004 r. Jednocześnie Ojciec Turkmenów swym dekretem wypowiedział umowę o podwójnym obywatelstwie z Federacją Rosyjską, dając osobom posiadającym dwa paszporty dwa miesiące na decyzję, który z nich wybrać. Ruch ten ochłodził stosunki z Rosją tym bardziej, że de facto zmusił on dziesiątki tysięcy miejscowych Rosjan do emigracji.

MAJ: OPIEKA NAD OPOZYCJĄ, TORTURY I PEDOFILE
Rozpoczęto prace nad budową gruzińskiej części ropociągu, łączącego azerskie Baku z tureckim portem Ceyhan. Wybory parlamentarne (połączone z referendum nad zmianami w konstytucji ograniczającymi uprawnienia parlamentu) w Armenii. Zwycięstwo obozu prezydenckiego zostało okupione licznymi naruszeniami standardów międzynarodowych. Kolejna odsłona spektaklu w Republice Nauru. Tym razem prezydentem po zmarłym Bernardzie Dowiyogo został Ludwig Scotty. Nie na długo - parlament pośpiesznie uchwalił bowiem pozbawienie go urzędu. Zmiana na stanowisku szefa rządu w Nepalu - Lokendrę Bahadura Chanda zastąpił Surya Bahadur Thapa. Do dużego kryzysu politycznego doszło w Australii. Gubernator generalny Peter Hollingworth został zmuszony do rezygnacji w skutek oskarżeń, że jako arcybiskup Canberry tuszował aferę pedofilską wśród księży, a także nieudowodnionego w końcu oskarżenia o gwałt, jakiego miał się dopuścić arcybiskup przed 40 laty. Sytuacja dała kolejny argument australijskim republikanom na rzecz zmiany ustroju kraju. W areszcie domowym (nazwanym eufemistycznie „opieką”) została umieszczona przywódczyni mianmarskiej opozycji Aung San Suu Kyi. Rząd motywował swą decyzję koniecznością zapewnienia ochrony pani Aung San po incydencie, w którym kolumna wioząca noblistkę została zaatakowana przez „nieznanych sprawców”, w wyniku czego wiele osób poniosło śmierć. O organizację zamachu organizacje praw człowieka oskarżają reżim w Rangunie. Z więzienia wypuszczono za to - i oficjalnie przeproszono - przywódcę kazachskiej opozycji Muchtara Abljazowa. Rozmowy pokojowe między rządem Indonezji a Ruchem Wolnego Acehu zostały zerwane. W zbuntowanej prowincji wprowadzono stan wojenny oraz przypuszczono szturm na pozycje walczących od ćwierć wieku rebeliantów. Na Filipinach zaś do rozmów nawet nie doszło - rząd odwołał je po tym, jak MILF dokonała ataku na Mindanao, zabijając 30 osób. Do zamachu terrorystycznego doszło również w kirgiskim mieście Osz. W jego wyniku zginęła jedna osoba. Władze szybko ogłosiły zatrzymanie sześciu podejrzanych islamskich radykałów. Parlament Tajwanu przekazał 1,4 mld dolarów na walkę ze zbierającą ponure żniwo epidemią SARS. Doroczny zjazd Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBOR), który tym razem miał miejsce w Taszkiencie, dał wyraz swemu rozczarowaniu przypadkami tortur, jakich dopuszcza się uzbecka policja. OECD zaś usunęła z czarnej listy rajów podatkowych Vanuatu pod wpływem reform miejscowego rządu.

CZERWIEC: ROZPRAWA Z MAFIĄ, OPOZYCJĄ, DZIENNIKARZAMI
Zamknięto wrota największej na świecie tamy na rzece Jangcy w Chinach. Kontrowersyjny projekt kosztował 25 mld dolarów, milion osób zmuszono do opuszczenia domów, zaś ekolodzy robili wszystko, aby sparaliżować prace nad tamą, która może wywołać katastrofalne przemiany w ekosystemie środkowych Chin. Rząd Hongkongu ogłosił kres epidemii SARS na swoim terytorium. Chiny podpisały z innym nuklearnym mocarstwem, Indiami, historyczne porozumienie o granicy, w myśl którego ChRL de iure uznała aneksję przez Indie Sikkimu w 1975 r., zaś Indie ze swej strony uznały chińską suwerenność w Tybecie. Premier Japonii Junichiro Koizumi sprowokował dwie noty protestacyjne (chińską i południowokoreańską) swą wizytą w sanktuarium ofiar II wojny światowej w Yasukuni. W sanktuarium jest uhonorowanych m.in. siedmiu japońskich zbrodniarzy wojennych. Kontrowersje w Kazachstanie wzbudziła zaś ustawa o własności rolnej, w myśl której po raz pierwszy w historii miano dopuścić do prywatnej własności ziemi. W proteście przeciw liberalizacji handlu ziemią do dymisji podał się premier kraju Imanhali Tasmahambetov. Parlament Kirgizji uchwalił - już bez szczególnych protestów - ustawę gwarantującą prezydentowi Akajewowi oraz dwóm byłym I sekretarzom miejscowej partii komunistycznej dożywotni immunitet. Władze Tadżykistanu aresztowały i oskarżyły o morderstwo lidera Partii Odrodzenia Islamskiego Szamsiddina Szamsiddinowa. Tymczasem obywatele kraju w referendum uczynili zadość prośbie prezydenta Imomalego Rahmonowa o pozwolenie na złamanie ograniczenia sprawowania urzędu prezydenta do dwóch siedmioletnich kadencji. Opozycja powoli podnosi głowę w Uzbekistanie. Pod wpływem otwarcia na świat, będącego skutkiem majowego zjazdu EBOR dwie opozycyjne, nielegalne partie - Ruch Birlik i partia Erg zorganizowały oficjalne kongresy w celu konsolidacji sił i wypracowania wyrazistego programu politycznego przed najbliższymi wyborami parlamentarnymi. Na 15 lat więzienia sąd w Laosie skazał dwóch europejskich dziennikarzy i ich amerykańskiego tłumacza za „sabotowanie działań służb bezpieczeństwa”. Rozprawa trwała dwie godziny. Wina polegała na nawiązaniu kontaktu z Hmongami, narodem mieszkającym w górskich rejonach Laosu. Od czasu do czasu pojawiają się na świecie pogłoski o powstaniu Hmongów, zawsze stanowczo dementowane przez komunistyczne władze w Wientianie; dziennikarze chcieli je zweryfikować. Pełne ręce roboty miały również trybunały w Wietnamie. Największy w historii kraju proces miejscowej mafii zaowocował sześcioma wyrokami śmierci i 154 innymi wyrokami. Skazani zostali m.in. szef mafii z Miasta Ho Chi Minha Nam Can oraz kilku wysoko postawionych urzędników państwowych. Premier Wysp Salomona Sir Allan Kemakeza zaapelował do Australii i Nowej Zelandii o interwencję zbrojną w tym ogarniętym anarchią kraju. Od kilku lat na wyspach trwa powstanie, podburzane przez sąsiednią Papuę - Nową Gwineę. Do największych od czasu obalenia talibów w 2001 r. starć doszło w Afganistanie - w starciach oddziałów rządowych z talibami w okolicach Kandaharu zginęło 49 osób. Pakistańska Północno-Zachodnia Prowincja Graniczna wprowadziła na swym obszarze prawo szarii.

LIPIEC: FILARY WIARY WALCZĄ Z BRATEM SZEFA
Mianmarska wierchuszka wojskowa ogłosiła rozbicie grupy, dążącej do sabotowania rządu i zamordowania kilku jego ministrów. Kambodżańska Partia Ludowa premiera Hun Sena wygrała kolejne wybory z rzędu, nie zapewniając sobie jednak absolutnej większości w parlamencie. Do rodzinnej batalii doszło w Republice Kiribati. Anote Tong z partii „Filary Wiary” pokonał w powszechnych wyborach prezydenckich swojego brata Harry’ego, reprezentującego konkurencyjną partię „Chroń Maneabę”. Pół miliona mieszkańców Hongkongu wyszło na ulice w proteście przeciwko nowej ustawie, ograniczającej prawa obywatelskie w tym chińskim specjalnym regionie administracyjnym. Pod wpływem demonstracji zrezygnowało dwóch członków miejscowych władz. Rząd ustawę odrzucił. Sąd Najwyższy Republiki Wysp Fidżyjskich ogłosił, iż premier Laisenia Qarase musi włączyć w skład swojego rządu przedstawicieli opozycyjnych, etnicznie hinduskich labourzystów. Japoński parlament mimo licznych protestów uchwalił pierwsze od czasów II wojny światowej wysłanie japońskich żołnierzy poza granice Kraju Kwitnącej Wiśni. Oddziały mają wspomóc Amerykanów w dziele odbudowy Iraku. Australijczycy uczynili zadość prośbie premiera Wysp Salomona, wysyłając tam swe oddziały, mające wspomóc proces stabilizacyjny w tej byłej brytyjskiej kolonii. Phenian ogłosił, iż jest w posiadaniu ilości plutonu wystarczającej do wyprodukowania kilku bomb atomowych. Po czteromiesięcznej przerwie podpisano kolejne zawieszenie broni między rządem Filipin a rebeliantami MILF. Tymczasem w samej Manili doszło do próby obalenia prezydent kraju, Marii Macapagal-Arroyo. 300 wojskowych przejęło kontrolę nad manilskim centrum handlowym. Pani prezydent ogłosiła stan wyjątkowy, jednak negocjacje z wojskowymi doprowadziły do pokojowego rozwiązania konfliktu. Tajwan jako ostatni kraj został ogłoszony przez Światową Organizację Zdrowia terytorium wolnym od epidemii SARS. Amnesty International oskarżyła rząd Malediwów o stosowanie tortur oraz represji wobec przeciwników politycznych. Rząd w Male nazwał oskarżenia „fałszywymi i bezpodstawnymi”.

SIERPIEŃ: ZAMACHY BOMBOWE I DWUZNACZNE ZMIANY NA WYSOKICH STANOWISKACH
Z ulgą odetchnęło 42 ormiańskich więźniów skazanych na karę śmierci - Prezydent Koczarjan wykreślił tę karę z kodeksu karnego tej zakaukaskiej republiki. Szósta w tym roku zmiana na stanowisku głowy państwa w Nauru: ostatecznie prezydentem został ponownie Rene Harris. Pierwszy akt tragikomedii w Azerbejdżanie: prezydent Heydär Äliyev uczynił swego syna Ilhama premierem. Powód? W razie śmierci urzędującego prezydenta jego obowiązki przejmuje szef rządu. Nowym premierem może poszczycić się również Mianma: Khin Nyunt, bo o nim mowa, jest postrzegany jako przedstawiciel „umiarkowanego skrzydła” mianmarskiej armii. Khin obiecał przywrócenie demokracji, tradycyjnie jednak zapomniał o podaniu terminu wyborów. Potężny ładunek wybuchowy zniszczył wejście do luksusowego hotelu w centrum Dżakarty, zabijając 14 osób. O zorganizowanie zamachu jest oskarżana organizacja Jema’a Islamiya, powiązana z al-Qa’idą. Co najmniej pół setki ofiar przyniosły również dwa zsynchronizowane zamachy w Bombaju. Dwóch działaczy opozycyjnej Bengalskiej Ligi Ludowej zostało zabitych w Bangladeszu. O morderstwo są oskarżane władze kraju. W proteście przeciw zbrodniom Bengalowie zorganizowali strajk generalny. Nie udało się nawiązać nici porozumienia między Phenianem a Waszyngtonem. Wielonarodowe rozmowy w Pekinie (obie Koree, Chiny, Japonia, Rosja, USA) dotyczyły północnokoreańskiego programu nuklearnego. Australijskie wojska zmusiły do poddania się czołowego watażkę z Wysp Salomona Harolda Keke, lidera Wolnościowego Ruchu Isatubu. Keke został natychmiast postawiony przed sądem pod zarzutem zamordowania deputowanego do parlamentu Wysp Salomona o. Augustine’a Geve w 2002 r. Wojska NATO przejęły od Amerykanów kontrolę nad Kabulem. Jest to pierwsza pozaeuropejska operacja wojskowa Paktu w jego 54-letniej historii. Negocjacje między maoistami a rządem w Nepalu utknęły w martwym punkcie w skutek braku możliwości porozumienia co do losów monarchii w tym himalajskim kraju.

WRZESIEŃ: WOLNE STOWARZYSZENIE, NIE DO KOŃCA WOLNY HANDEL
Aung San Suu Kyi poddała się poważnej operacji w szpitalu w Rangunie. Zapewne wbrew wysiłkom rządu pani Aung San przeżyła zabieg. Kambodża została przyjęta do Światowej Organizacji Handlu. Krytycy tej decyzji wskazują, iż kambodżańska gospodarka jest nadal w znacznym stopniu centralnie sterowana. Kirgizja zgodziła się na stworzenie w mieście Kant nowej rosyjskiej bazy wojskowej. Pikanterii sprawie dodaje fakt, iż w odległości 30 km od Kantu znajduje się baza amerykańska. W życie weszły renegocjowane układy o wolnym stowarzyszeniu między Wyspami Marshalla oraz Mikronezją a Stanami Zjednoczonymi. Bunt w więzieniu na Malediwach spowodował śmierć 4 więźniów. Po masowych protestach mieszkańców w Male władze aresztowały kilkaset osób. Prezydent Maumoon Abdul Gayoom zdymisjonował szefa policji oraz zapowiedział niezależne śledztwo w sprawie zajść. Jednocześnie malediwski parlament zezwolił Gayoomowi na ubieganie się o szóstą kadencję prezydencką, którą zresztą prezydent zapewnił sobie w październikowych wyborach. Podburzeni przez maoistów nepalscy robotnicy proklamowali trzydniowy strajk generalny. Kilkaset osób aresztowano po antykrólewskich protestach w Katmandu.

PAŹDZIERNIK: DWAJ WIELOLETNI PRZYWÓDCY ODCHODZĄ DO PODRĘCZNIKÓW HISTORII
Zmiana konstytucji w Królestwie Tonga zwiększyła uprawnienia monarchy oraz wzmogła państwową kontrolę nad mediami. Setki osób zostało aresztowanych po protestach, jakie przetoczyły się przez Azerbejdżan po sfałszowanych wyborach prezydenckich, w których zwyciężył syn urzędującego prezydenta Ilham Äliyev. Po 22 latach nieprzerwanego urzędowania do dymisji podał się kontrowersyjny, znany ze swego antysemityzmu, ale jednocześnie będący autorem boomu gospodarczego w Federacji, premier Malezji Mahathir Mohamad. Zastąpił go jego partyjny kolega Abdullah Ahmad Badawi. Chiny wyekspediowały w kosmos pierwszą załogową rakietę „Długi Marsz 2F”. Pierwszym kosmonautą Państwa Środka został Yang Liwei. Korea Północna w ultymatywnym tonie podważyła dalszą możliwość prowadzenia wielonarodowych negocjacji w towarzystwie delegatów Japonii. Japończycy mieli uniemożliwiać porozumienie stałym upominaniem się o własnych obywateli, porywanych w latach 70. przez agentów północnokoreańskiego wywiadu. Później reżim Kim Jong-ila zaproponował USA zakończenie programu nuklearnego w zamian za udzielenie Phenianowi gwarancji bezpieczeństwa. Waszyngton odrzucił ofertę. Tymczasem w samym Phenianie otwarto sponsorowaną przez koncern Hyundai halę sportową. Jednocześnie była to okazja do największego od końca wojny koreańskiej masowego przekroczenia strefy zdemilitaryzowanej. Australia i Nowa Zelandia zdecydowały o stopniowym wycofywaniu się z Wysp Salomona po tym, jak w najbardziej do tej pory zanarchizowanych częściach kraju przywrócono rządy prawa.

LISTOPAD: OCZY ŚWIATA ZWRÓCONE NA TBILISI
Pierwsze strony w gazetach całego świata zajęła „aksamitna rewolucja” w Gruzji. Po sfałszowanych wyborach parlamentarnych opozycja pod wodzą Micheila Saakaszwili oraz Nino Burdżanadze obaliła prezydenta kraju Eduarda Szewardnadze. Nowe wybory rozpisano na 4. stycznia. Pięciu najstarszych członków Narodowej Ligi na rzecz Demokracji zostało zwolnionych z aresztów domowych w Mianmie po wizycie, jaką złożył im specjalny wysłannik komisji praw człowieka ONZ. Wybory parlamentarne w Japonii wygrała rządząca Partia Liberalno-Demokratyczna, tracąc jednak część swej przewagi w parlamencie. Chiny usunęły z wyspy Kiritimati satelitarną stację przekaźnikową oraz zerwały stosunki dyplomatyczne z Kiribati po tym, jak ta mikronezyjska republika nawiązała oficjalne kontakty z Tajwanem. Sam Tajwan zaś rozgniewał rząd w Pekinie, gdy przyjął ustawę, zezwalającą na rozpisanie referendum w sprawie niepodległości kraju w przypadku ataku ChRL. Referenda w sprawie zmiany nazwy lub ogłoszenia suwerenności w pozostałych przypadkach nie są na Tajwanie dozwolone. Rozpoczął się proces dwóch byłych wietnamskich wiceministrów, oskarżonych o współudział w największym skandalu korupcyjnym w historii kraju. Tymczasem do portu w Mieście Ho Chi Minha (d. Sajgon) z kurtuazyjną wizytą wpłynął pierwszy od ćwierćwiecza amerykański statek wojskowy. Indie przyjęły z zadowoleniem pakistańską deklarację o wstrzymaniu pomocy rebeliantom w Kaszmirze. Prezydent Sri Lanki, pani Chandrika Kumaratunga zdymisjonowała trzech ministrów i zawiesiła parlament, rozwiązując w ten sposób konflikt o zakres możliwych ustępstw w procesie pokojowym z Tamilami. Pomimo odwieszenia parlamentu, nie zdołano ponownie tchnąć życia w negocjacje z Tamilskimi Tygrysami.

GRUDZIEŃ: URODZINY CESARZA, ŚMIERĆ BYŁEGO PREZYDENTA
Sześć wyroków dożywotniego więzienia zapadło w procesie ludzi odpowiedzialnych za strzelaninę w ormiańskim parlamencie w 1999 r., w czasie której zginął m.in. ówczesny premier republiki, przewodniczący parlamentu i sześciu innych oficjeli. W szpitalu w Stanach Zjednoczonych zmarł były prezydent Azerbejdżanu, a w czasach radzieckich I sekretarz tamtejszej partii komunistycznej Heydär Äliyev. Miał 80 lat. Amnesty International oskarżyła mianmarską juntę o zwiększenie ilości przypadków łamania praw człowieka pomimo rządowych obietnic nowej konstytucji i wolnych wyborów. Cesarz Japonii Akihito obchodzi 70. urodziny. W tradycyjnym przemówieniu monarcha stwierdził, iż najgorszym okresem jego życia był czas II wojny światowej. Japoński rząd ostatecznie zaaprobował wysłanie 1.000 żołnierzy do Iraku oraz ogłosił zainstalowanie w Cesarstwie „ściśle defensywnego” systemu obrony rakietowej. Bhutańska armia przypuściła ofensywę na hinduskich rebeliantów, którzy tworzyli w południowej części kraju bazy wypadowe. Stany Zjednoczone ponownie odrzuciły propozycję reżimu Kim Jong-ila zamrożenia programu nuklearnego w zamian za ustępstwa Waszyngtonu. George W. Bush domaga się bezwarunkowego wstrzymania prac. Pierwszą ofiarą najniższych w historii zbiorów bawełny w Uzbekistanie został zdymisjonowany premier Otqir Sultonov. W Kabulu zebrała się Loya Jirga - tradycyjne zgromadzenie starszyzny plemiennej w celu opracowania projektu nowej konstytucji. Indie i Pakistan porozumiały się w sprawie wznowienia po dwóch latach przerwy połączeń lotniczych między obu krajami. Jest to kolejny dowód odprężenia na linii Delhi-Islamabad. Tymczasem prezydent Pakistanu Pervez Musharraf przeżył zamach na swoje życie. Bomba na jednym z mostów wybuchła kilka chwil po przejeździe samochodu generała. W australijskim obozie dla uchodźców położonym na terenie Nauru (zgodnie z umową Nauru zgodziło się na budowę takiego ośrodka w 2001 r. w zamian za wielomilionową pomoc) wybuchł strajk głodowy.

PRÓBA PROGNOZY
Nadchodzący rok z pewnością będzie bardzo ciekawym rokiem w historii współczesnej Azji. Przełomowe chwile przeżywa Gruzja: nikt nie może zagwarantować, czy po wyborach prezydenckich w styczniu 2004 r. zjednoczona do tej pory opozycja nie rozpocznie „wojny na górze”, ani czy do de facto niezależnych Abchazji i Południowej Osetii nie dołączy Adżaria. Amerykańskie i rosyjskie firmy z branży naftowej będą łakomym okiem patrzeć na Ilhama Äliyeva, który musi zdecydować się na strategiczne partnerstwo z którymś z mocarstw. Do odprężenia powoli dochodzi w stosunkach indyjsko-pakistańskich, a jest to o tyle istotne, iż oba kraje dysponują bronią jądrową. Niepewna wydaje się przyszłość rozmów pokojowych na Sri Lance, Filipinach i w Nepalu. Talibowie odzyskują siły i zwolenników po, wydawało się, śmiertelnym ciosie zadanym przez siły amerykańskie pod koniec 2001 r. Władze Indonezji muszą sobie poradzić z narastającą falą islamskiego ekstremizmu spod znaku Jama’a Islamiya. Japonia oraz Chiny coraz bardziej wzmacniają swoją pozycję polityczną na arenie międzynarodowej. Japończycy częściej i głośniej niż kiedyś domagają się obejścia konstytucyjnych ograniczeń rozwoju sił zbrojnych. Systematycznie dławiona jest opozycja w krajach Azji Środkowej. W Turkmenii sytuacja jest wręcz dramatyczna - miejscowego satrapę można już postawić w jednym rzędzie z Kim Jong-ilem czy juntą z Mianmy. Trudno przewidzieć kolejne kroki reżimu w Korei Północnej. W przyszłym roku powinniśmy się za to dowiedzieć, czy w górskich rejonach Laosu faktycznie toczy się antykomunistyczne powstanie Hmongów. Stopniowe wprowadzenie wolnorynkowych przemian w Chinach i Wietnamie musi w końcu zaowocować także reformami o charakterze demokratycznym, jednak wydaje się, że nie nastąpi to jeszcze w przyszłym roku. W 2002 r. Tuvalu, Malediwy oraz Kiribati, trzy kraje najbardziej zagrożone przez podnoszenie się poziomu wszechoceanu, zapowiedziały wspólne podjęcie stosownych kroków prawnych, o ile USA nie podpiszą protokołu z Kioto. Także ta kwestia zapowiada się interesująco. Po aferze pedofilskiej z gubernatorem generalnym w Australii na nowo może rozgorzeć dyskusja w sprawie zmiany ustroju na republikański, pomimo przegranego referendum w tej sprawie w 1999 r. Mówiąc krótko - obserwujmy tę część świata, bo, trawestując Napoleona, gdy azjatycki smok się budzi, świat wstrzymuje oddech. A smok właśnie otwiera oczy…

 

  drukuj   prześlij na email

  powrót   w górę

Tego artykułu jeszcze nie skomentowano

Copyright by (C) 2007 by e-Polityka.pl - Biznes - Firma - Polityka. Wszelkie Prawa Zastrzeżone.

Kontakt  |  Reklama  |  Mapa Serwisu  |  Polityka Prywatności  |  O nas


e-Polityka.pl