Ukraińsko – rosyjskie partnerstwo strategiczne

Na początku tygodnia w Kijowie, 19 maja, miało miejsce spotkanie szefów dyplomacji Ukrainy i Rosji. Anatolij Zlenko i Igor Iwanow podpisali deklarację o partnerstwie strategicznym pomiędzy dwoma krajami. Eksperci wypowiadają się, że owa deklaracja jest realizacją podjętych decyzji politycznych przez prezydentów Ukrainy i Rosji. Ścisła współpraca między Ukrainą i Rosją, która obecnie charakteryzuje stosunki dwustronne, jest na bardzo wysokim poziomie i powinna również w przyszłości rozwijać w podobnym kierunku. Nie oznacza to jednak, iż wszystko układa się między tymi krajami jak najlepiej. Są pewnego rodzaju niedociągnięcia na płaszczyźnie stosunków dwustronnych, chociażby uregulowanie kwestii Floty Czarnomorskiej czy ostateczny kształt granicy morskiej. W kontekście dyplomacji wielostronnej, jak podkreśla Igor Iwanow, brakuje koordynacji działań obu państw w zakresie polityki zagranicznej jak i ścisłej współpracy w organizacjach międzynarodowych.

W trakcie trwającej wizyty odbyło się także posiedzenie Kolegium Ministerstw Spraw Zagranicznych Ukrainy i Rosji. Było to pierwsze tego rodzaju spotkanie międzynarodowe pracowników resortów zagranicznych i miało ono charakter nieformalny. Na forum tego Kolegium zostały uzgodnione wszystkie szczegóły i kwestie formalne dotyczące deklaracji o strategicznym partnerstwie oraz podpisane wszystkie dokumenty uzupełniające do międzynarodowej umowy w sprawie ukraińsko-rosyjskiej granicy. Komentatorzy ocenią ten dokument jako niekorzystny dla Ukrainy. Nie ma tutaj bowiem mowy i ścisłej kontroli granicznej, co przyczyniłoby się do zmniejszenia kontrabandy, nielegalnej migracji i handlu narkotykami. Również biorąc pod uwagę europejskie aspiracje Ukrainy, takie rozwiązanie nie ułatwi władzom w Kijowie realizacji tego zadania.

Poruszono także kwestie Floty Czarnomorskiej. Jak wiadomo na obecną chwilę sprawy te nie zostały uregulowane i nic nie zapowiada zmiany w najbliższym czasie. Eksperci uważając to za pewnego rodzaju “kość niezgody” jak “piętę Achillesa” ukraińskiej suwerenności. Nie rozwiązane problemy w tym zakresie wskazują na to, iż taka sytuacja prawdopodobnie potrwa do roku 2017, czyli do zakończenia terminu współużytkowania przez Rosję wraz z ukraińską marynarką Floty Czarnomorskiej.

Nie ominięto w rozmowach także starań Ukrainy w sprawie wstąpienia do Światowej Organizacji Handlu. Jest to kwestia istotna również dla Rosji. Po-pierwsze, Rosja także ubiega się o członkostwo w tej organizacji niezależnie od ukraińskich starań. Po drugie, między Ukrainą i Rosją istnieje bardzo ścisła współpraca ekonomiczna, dlatego dobry wynik i warunki negocjacji leżą w polu zainteresowania Rosji.

Nawiązując do sytuacji wokół Iraku, szef rosyjskiej dyplomacji wyraził przekonanie o szybkim przyjęciu przez Radę Bezpieczeństwa ONZ nowej rezolucji, umożliwiającej realizację efektywnych działań społeczności międzynarodowej na rzecz Iraku. W tym kontekście komentując decyzję władz ukraińskich o wysłaniu wojsk do Iraku w ramach międzynarodowych sił stabilizacyjnych, Iwanow uznał, że jest to suwerenna decyzja i prawo Ukrainy.

Ukrainy.

Ukraińska prasa ową wizytę określa jako “nie mieszczącą się w żadnych ramach”. Oświadczenia władz w Kijowie istotnie różnią się. W kwietniu, będąc w Pradze, szef ukraińskiej dyplomacji oświadczył, iż Ukraina nie będzie podejmować żadnych działań mających na celu integrację z Rosją. Z kolei na początku maja, komentując wyniki rozmów z prezydentem Rosji, Leonid Kuczma mówił, że nie ma alternatywy dla pogłębienia stosunków Ukrainy z Rosją. Dalej bezpośrednio przed wizytą Iwanowa, prezydent Kuczma wyraził przekonanie, że Ukrainą powinna jak najszybciej wejść do struktur Światowej Organizacji Handlu, aby w ten sposób zademonstrować swoje zdecydowanie co do wstąpienia do UE.

Piotr Kuspyś (piotr-kuspys@o2.pl)